Engelli Sürücü Belgesi Nasıl Alınır?
Engelli sürücü belgesi bedensel olarak belli bir oranda engeli olan kişilere araç kullanabilmeleri için verilen H sınıfı sürücü belgesidir. 1 Ocak 2016 tarihinde yürürlüğe konulan Trafik yönetmeliği ile H sürücü belgesi kaldırılmıştır. H sınıfı engelli sürücü belgesi engelliler için olan özel bir ehliyet sürücü belgesi iken bugün mevcut değildir.
Yeni Trafik Yönetmeliğine Göre Engelli Sürücü Belgesi
Yeni trafik yönetmeliğine göre H sınıfı sürücü belgesi tamamen iptal edilmiş olup kişinin engellilik durumuna göre eğer uygunsa raporuna göre A ya da B sınıfından ehliyet sahibi olabilir. Yeni trafik yönetmeliğinde kişilerin engel durumu belirtilerek aşağıda belirtilen engelli ehliyet kodu yazarak ehliyet veriliyor.
Yeni yönetmeliğin en temel farklarından bir tanesi de tamamen kişiye özel olma durumudur.
Engelli Sürücü Ehliyeti Ücretli midir?
Engelli sürücü belgesi de diğer ehliyet belgeleri gibi ücretlidir. 2021 yılı için güncel fiyatlar şu şekildedir:
- Harç için ödenen ücret: 820,10 Türk Lirası
- Değerli kâğıt ücreti: 220 Türk Lirası
- Polis Vakfı ücreti: 45 Türk Lirası olup toplamda ödenen ücret 1090,10 Türk Lirası tutarındadır.
Engelli Sürücü Belgesi Almanın Şartları Nelerdir?
Engelli sürücü belgesi almanın ilk koşulu engelli olan bireyin kendisinin engeli ile ilgili olan uzman hekimden rapor alınmasıdır. Bir diğer şart 18 yaşının doldurulmuş olmasıdır. A sınıfı için bu yaş sınırı 20, motosiklet için ise 21 yaş olarak belirlenmiştir. Sabıkasının temiz olması, sürücü sınavına girmiş ve geçer notu almış olması, geçmişte elinden ehliyetinin hiçbir nedenden ötürü alınmış olmaması, şahsına ait bir başka ehliyetin olmamasıdır.
Engelli Sürücü Ehliyetini Kimler Alabilir?
Engelli sürücü belgesi kriterleri karşılayan kişiler tarafından alınabilir. Engellilik oranı ise yüzde kırktır. En az ilkokul mezunu olmak ve okuma yazma bilmek temel koşullar arasındadır. Bu kriterleri taşıyan mevcut evrakları ile başvuru yaparak ehliyet sahibi olabilirler.
Organ Nakli Olanlar Ehliyet Alabilir Mi?
Uzman görüşü alınmasına istinaden, onun öngörülerine göre böbrek yetmezliği olup diyaliz tedavisi uygulananlar, büyük bir organ nakli yaşayanlara engelli sürücü belgesi yeni yasal mevzuatlara göre verilebilecek. Lakin yaşamsal açıdan önemli olan kişinin organlarında eğer dekompanse yetmezliği varsa engelli sürücü belgesi hiçbir surette verilemeyecek.
A Engelli Ehliyeti Kimler Alabilir?
A sınıfında engelli ehliyetini alınan sağlık raporunda engellilik oranı yüzde kırkın altında olanlar sınava girerek alabilir. Burada önemli olan husus ise işitme engelli sürücü belgesi A sınıfı için verilemez. Burada bir diğer önemli olan husus engelliler için eğer A sınıfı engelli ehliyeti alacaklar ise öncelikle 2 yıl boyunca A2 ehliyetine sahip olmaları gerektiğidir. Sonrasında bu ehliyeti alabilirler.
A Engelli Ehliyet Hangi Araçları Kullanır?
A sınıfı engelli sürücü belgesi olanlar 2 tekerlekli olan sepetli ya da sepetsiz, gücünün 20 kat ağırlığına kadar olan, en fazla 35 kW gücünde olan motosikletleri kullanabilir.
B Engelli Ehliyeti Kimler Alabilir?
Tüm engelli grubunda ilgili kriterleri taşıyanlar B engelli ehliyeti alabilirler. Bu noktada trafik yönetmeliğine göre getirilen herhangi bir özel kısıtlama mevcut değildir.
B Engelli Ehliyet Hangi Araçları Kullanır?
B sınıfı engelli sürücü belgesi olanlar kamyonet ve otomobil kullanabilir. Bunun dışında bisiklet, motor bisiklet, 4 tekerlekli olan motosiklet, traktör de kullanabildikleri diğer araçlardır.
Sağlık Raporu Nasıl Alınır?
Engelli sağlık raporu alacak olanların ya da yenilemeye gidecek olanların öncelikli olarak sürücü beyan formu doldurarak hangi hastanede sağlık raporu alacaklar ise onu bildirmeleri gerekmektedir. Ehliyet almak isteyen engelli vatandaşlar, başvuru yaptıkları hastaneye bu form ile gittikten sonra kendi engel durumları ile ilgili branş dalına yönlendirilmektedirler. Uzman hekim tarafından engelli olan birey muayene edildikten sonra olumlu ya da olumsuz olarak bir rapor hazırlanmaktadır. Eğer uzman hekim olumlu bir rapor vermiş ise o zaman engelli kişi heyete girer; heyet raporu ile eğer orada da bir sorun çıkmaz ise ehliyet alması ise sağlık raporu düzenlenir.
2021 yılı itibarı ile devlet hastanelerinden böyle bir rapor alınması için ödenmesi gereken doktor ücreti 50 TL değerindedir. Heyete girildiğinde ise ortalama olarak 200 ile 300 TL arasında bir ücret ödenmektedir.
Özel onaylı bir hastaneden sağlık raporu alınacak ise o zaman rakamlar biraz daha yüksektir. Hastaneye göre değişiklik göstermektedir.
Engelli Ehliyeti Kodları Nelerdir?
Engelli sürücü belgesi kodları ne anlama geldikleri ve ne için kullanıldıkları aşağıda ifade edildiği biçimdedir:
| SÜRÜCÜ/SÜRÜCÜ ADAYI VE ARAÇLARA İLİŞKİN KOD TABLOSU |
| (01/01/2016) |
| a) TABİPLER TARAFINDAN KULLANILACAK KODLAR |
| 01. Görüşün düzeltilmesi ve/veya korunması |
| 01.01. Gözlük |
| 01.02. Kontakt Lens(ler) |
| 01.05. Göz siperi |
| 01.06. Gözlük veya kontakt lensler |
| 01.07. Kişiye özel optik aygıt |
| 02. İşitme desteği/iletişim desteği |
| 03. Uzuvlara yönelik protez/ortez |
| 03.01 Kol/kollar için protez/ortez |
| 03.02 Bacak/bacaklar için protez/ortez |
| 47. İki tekerlekli araç kullanamaz |
| 61. Gün içinde yapılan yolculuklar ile sınırlı (gün doğumundan bir saat sonra, gün batımından bir saat önce) |
| 64. Araç hızı Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 100 üncü maddesinde belirtilen hız sınırlarından 10 km daha az olmalıdır. |
| 101. Monoküler |
| 102. Ambulans, ticari araç veya resmi araç kullanamaz |
| 103. Sağlık raporu yenileme süreleri |
| 103.01 Üç ayda bir sağlık kontrolü |
| 103.02 Altı ayda bir sağlık kontrolü |
| 103.03 Yılda bir sağlık kontrolü |
| 103.04 Üç yılda bir sağlık kontrolü |
| 103.05 Beş yılda bir sağlık kontrolü |
| b)TRAFİK KURULUŞLARINCA KULLANILACAK KODLAR |
| 62. Kişinin yaşadığı yere göre …….km yarıçapı içinde veya yalnızca şehir/bölge içerisinde araç kullanabilir |
| 63. Araçta yolcu taşıyamaz |
| 65. En az kendi sürücü belgesi sınıfına sahip bir sürücü belgesi bulunan birinin refakatinde araç kullanabilir |
| 66. Römorklu araç kullanamaz |
| 67. Otoyollarda araç kullanamaz |
| 68. Araç cinsine bakılmaksızın 0,20 promil üzerinde alkollü araç kullanamaz |
| 69. EN 50436’ya uygun olarak alkol kilidi donanımına sahip araçların kullanımıyla sınırlıdır. Son kullanım tarihinin gösterimi opsiyoneldir (örneğin “69” veya “69(01.01.2016)”) |
| 70. … tarafından verilen … No.lu belge değişimi (üçüncü bir ülke durumunda AB/BM ayrımına olanak sağlayan işaret; örneğin “70.0123456789.NL”) (Açıklama: Başka bir ülke tarafından verilen belgenin üçüncü bir ülke tarafından değiştirilmesinde ilgili ülkenin işareti ve belgenin numarası yazılır) |
| 71. … No.lu belge yedeği (üçüncü bir ülke durumunda AB/BM ayrımına olanak sağlayan işaret; örneğin “71.987654321.HR”) (Açıklama: Başka bir ülke tarafından verilen belgenin üçüncü bir ülke tarafından verilen belgenin yenilenmesi sırasında ilgili ülkenin işareti ve belgenin numarası yazılır) |
| 73. Sadece dört tekerlekli araçları kullanabilir. |
| 79. Motosiklet/Motorlu bisiklet kullanımına ilişkin sınırlandırmalar ile BE sınıfı sürücü belgesine ilişkin düzenlemeler |
| 79.01. Sadece sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli araçları kullanabilir. |
| 79.02. Sadece M sınıfı sürücü belgesiyle kullanılabilen üç veya dört tekerlekli araçları kullanabilir. |
| 79.03. Sadece üç tekerlekli araçları kullanabilir. |
| 79.04. Üç tekerlekli araçlarda azami ağırlığı 750 kg. geçmeyen (hafif römork) römorkları takarak kullanabilir. |
| 79.05. Güç/ağırlık oranı 0.1 kW/kg’ın üzerinde olan ve A1 sınıfı sürücü belgesiyle kullanılabilen motosikletleri kullanabilir. |
| 79.06. İlgili tip onayı yönetmeliklerine aykırı olmamak kaydıyla, izin verilen en fazla ağırlığı 3.500 kg’ı geçen BE sınıfı araçları kullanabilir. |
| 80. “24” yaşını doldurmadan A sınıfı sürücü belgesiyle kullanılabilecek iki tekerlekli araçları kullanamaz. |
| 81. “21” yaşını doldurmadan A sınıfı sürücü belgesiyle gücü 15 kilovatı aşan üç tekerlekli motosikletleri kullanamaz. |
| 95. 2003/59/EC No.lu Direktif’in belirttiği profesyonel yeterlik şartını … tarihine kadar sağlayan sürücüler. |
| 96. B sınıfı sürücü belgesiyle 4.250 kg’a kadar olan otomobil ve kamyonet cinsi birleşik araçları da kullanabilir. (Açıklama: Belge sahibi, ilgili tip onayı yönetmeliklerine aykırı olmamak ve 29/5/2013 tarihli ve 28661 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde belirtilen; eğitimi tamamlamak ya da yetenek ve davranış sınavını geçmiş olmak kaydıyla azami yüklü ağırlığı 4.250 kilograma kadar olan birleşik araçları kullanabilir.) |
| 97. 3821/85 (2) (AET) No.lu Konsey Tüzüğü’nün yetki alanına giren C1 sınıfı araçları kullanmaya yetkili değildir |
| c) MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINCA KULLANILACAK KODLAR |
| 104. Sürücü kursunda otomatik vitesli araçla eğitime ve sınava katılarak sertifika alanlar sürücü belge sınıfına uygun sadece otomatik vitesli araçları kullanabilir. |
| 105. İş Makineleri |
| 105.01 Yüzey Kazıma Makinesi |
| 105.02 Beko Loder (Kanal Kazıma Makinesi) |
| 105.03 Dozer (lastik tekerlekli) |
| 105.04 Ekskavatör |
| 105.05 Finişer |
| 105.06 Forklift |
| 105.07 Greyder |
| 105.08 Mobil Rıhtım Vinci |
| 105.09 Silindir |
| 105.10 Vinç (Lastik tekerlekli) |
| 105.11 Loder (Yükleyici) |
| 105.12 Delik Delme ve Sondaj Makinesi |
| 105.13 Zemin Süpürme Makinesi |
| 105.14 Biçerdöver |
| 105.15 İş Kamyonu |
| 105.16 İş Makinesi (Yükleyici) |
| 105.17 Terminal Traktör |
| 105.18 Serdümen |
| 105.19 Konteyner Saha Köprü Vinci |
| 105.20 Konteyner Rıhtım Köprü Vinci |
| 105.21 Konteyner Dorse Vinci |
| 105.22 Dolu Konteyner Makinesi |
| 105.23 Boş Konteyner Makinesi |
| 105.24 Akaryakıt İkmal Makinesi |
| 105.25 Pamuk Hasat Makinesi |
| 105.26 Pamuk Toplama Makinesi |
| 105.27 Arazöz |
| 105.28 Beton Pompası |
| 105.29 Oto Kreyn |
| 105.30 Kazıyıcı-Yükleyici |
| 105.31 Mobil Vinç |
| 105.32 Mack Taşıyıcı |
| 105.33 Mıcır Serici |
| 105.34 Asfalt Serme Makinesi |
| 105.35 Manlift |
| 105.36 Kaldırma Taşıma Vinci |
| 105.37 Rotatif Kamyon(Kar savurucu) |
| 105.38 Seyyar Parcar Boşaltma, Temizleme ve Yükleme Makinesi |
| 105.39 Bezelye Hasat Makinesi |
| 105.40 Transmikser |
| d) SÜRÜCÜ ADAYLARI VE SÜRÜCÜLERDE ARANACAK SAĞLIK ŞARTLARI İLE MUAYENELERİNE DAİR YÖNETMELİĞİN 4’ÜNCÜ MADDESİNİN SEKİZİNCİ FIKRASI KAPSAMINDA OLUŞTURULAN KOMİSYON TARAFINDAN KULLANILACAK KODLAR |
| 10. Modifiye vites |
| 10.02 Otomatik vites |
| 10.04 Uyarlanmış vites kolu |
| 15. Modifiye edilmiş debriyaj |
| 15.01 Uyarlanmış debriyaj pedalı |
| 15.02 Manuel debriyaj |
| 15.03 Otomatik debriyaj |
| 15.04 Debriyaj pedalının çalışmasını ya da aktivasyonunun durmasını önlemeye yönelik tedbir |
| 20. Modifiye edilmiş fren sistemleri |
| 20.01 Uyarlanmış fren pedalı |
| 20.03 Sol ayağa uyarlanmış fren pedalı |
| 20.04 Tabana göre uyarlanmış fren pedalı |
| 20.05 Eğik fren pedalı |
| 20.06 Elle çalıştırılan fren |
| 20.07 Azami Birim Kuvveti ile çalıştırılan fren… (N) (örnek: “20.07 (300N)”) |
| 20.09 Uyarlanmış park freni |
| 20.12 Fren pedalının tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem |
| 20.13 Diz ile harekete geçirilen fren |
| 20.14 Harici güçle desteklenen fren sistemi |
| 25. Modifiye hızlanma sistemi |
| 25.01 Uyarlanmış hız pedalı |
| 25.03 Eğik hız pedalı |
| 25.04 Manuel hız pedalı |
| 25.05 Diz ile harekete geçirilen hız pedalı |
| 25.06 Harici güçle desteklenen hızlanma sistemi |
| 25.08 Soldaki hız pedalı |
| 25.09 Hız pedalının tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem |
| 31. Pedal uyarlamaları ve pedal tedbirleri |
| 31.01 Paralel pedallar ekstra seti |
| 31.02 Aynı seviyede ya da aynıya yakın seviyede pedallar |
| 31.03 Pedallar ayak yardımıyla çalıştırılmadığında hızlanma sistemi ve pedalların tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem |
| 31.04 Yükseltilmiş zemin |
| 32. Kombine fren ve hızlanma sistemi |
| 32.01 Tek elle idare edilen kombine fren ve hızlanma sistemi |
| 32.02 Dış bir güç tarafından idare edilen kombine fren ve hızlanma sistemi |
| 33. Kombine fren, hız ve direksiyon sistemi |
| 33.01 Tek elle dış kuvvet tarafından idare edilen kombine hızlanma, fren ve direksiyon sistemi |
| 33.02 İki elle dış kuvvet tarafından idare edilen kombine hızlanma, fren ve direksiyon sistemi |
| 35. Modifiye kontrol düzeni (far düğmeleri, cam sileceği, korna, sinyal lambaları, vb.) |
| 35.02 Direksiyonu bırakmadan kullanılabilen kontrol cihazları |
| 35.03 Direksiyondan sol eli çekmeden kullanılabilen kontrol cihazları |
| 35.04 Direksiyondan sağ eli çekmeden kullanılabilen kontrol cihazları |
| 35.05 Direksiyon ve hız ile frenleme mekanizmalarının kontrolünü kaybetmeden idare edilebilen kontrol cihazları |
| 40. Modifiye direksiyon |
| 40.01. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan direksiyon … (N) (örneğin: “40.01(140N)”) |
| 40.05. Uyarlanmış direksiyon simidi (daha büyük/kalın direksiyon simidi, azaltılmış çap, vb.) |
| 40.06. Direksiyon simidinin uyarlanmış pozisyonu |
| 40.09. Ayakla işletilen direksiyon |
| 40.11. Direksiyon simidinde yardımcı cihaz (topuz, direksiyon çatalı vb.) |
| 40.14. Tek elle/kolla işletilen alternatif uyarlanmış direksiyon sistemi |
| 40.15. İki elle/kolla işletilen alternatif uyarlanmış direksiyon sistemi |
| 42. Modifiye edilmiş arka/yan görüş cihazları |
| 42.01. Arka görüş için uyarlanmış cihaz |
| 42.03. Yan görüş sağlayan ek iç cihaz |
| 42.05. Kör nokta görüntüleme cihazı |
| 42.06. Elektrikle çalışan dış dikiz aynaları |
| 43. Sürücü koltuğu pozisyonu |
| 43.01. Normal görüş sağlayacak yükseklikte, direksiyon ve pedaldan normal uzaklıkta sürücü koltuğu |
| 43.02. Vücut şekline göre uyarlanan sürücü koltuğu |
| 43.03. Sabit duruş için sırt destekli sürücü koltuğu |
| 43.04. Kol dayanağı olan sürücü koltuğu |
| 43.06. Ayarlanabilir emniyet kemeri |
| 43.07. Sabit bir duruş için destekli emniyet kemeri |
| 44. Motosiklet modifikasyonları |
| 44.01. Tek elle işletilen fren |
| 44.02. Uyarlanmış ön frenler |
| 44.03. Uyarlanmış arka frenler |
| 44.04. Uyarlanmış hız sistemi |
| 44.08. Motosiklet hareket halinde, dururken ve beklerken sürücünün iki ayağının da aynı anda yere değebileceği şekilde uyarlanmış koltuk yüksekliği, |
| 44.09. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan ön fren …(N) (örneğin: “44.09(140N)”) |
| 44.10. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan arka fren …(N) (örneğin: “44.10(140N)”) |
| 44.11. Uyarlanmış ayak dayama yeri |
| 44.12. Uyarlanmış tutma kolu |
| 45. Sadece sepetli motosiklet kullanabilir |
| 46. Sadece üç tekerlekli motosiklet kullanabilir |
| 47. İki tekerlekli araç kullanamaz |
| 50. Sadece…………..plaka/şasi numaralı aracı kullanabilir. |
| 78. Sadece otomatik vitesli araç kullanabilir |
| 102. Ticari araç, resmi araç, ambulans kullanamaz |
Yeni Trafik Yönetmeliğine göre H sınıfı ortadan kalktığı için B sınıfı ehliyet alacak olanlar tarafından hazırlanacak olan ve ehliyet almasında sorun olmayan kişilerin engel durumuna göre rapora bu kod işlenir. Akabinde de burada yer alan kodlar kişinin ehliyetine işlenir. Bu kodlar kısıtlama kodlarıdır.
Engelli Ehliyet Yenilemesi / Değişimi Nasıl Yapılır?
Engelli sürücü belgesi yenileme şu şekilde gerçekleşir. Öncelikli olarak randevu alınması gereklidir. Randevu almak için Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün internet sayfasından gerekli olan başvurunun yapılması gerekmektedir. Sonra alınan randevu gününde yeni hazırlanan sağlık raporu ve mevcut ehliyeti ile başvuru yapması gerekir.
Burada yenileme için hazırlanacak evraklar
- Nüfus cüzdanı
- Mevcut olan ehliyet
- Sağlık raporu
- Sabıka kaydı
- 1 tane yeni çekilmiş biyometrik fotoğraf
- Kan grubu bilgisi ( eğer kimlik üzerinde yazmıyor ise)
Değişim işlemleri için gerekli olan evraklar şu şekildedir.
- Değişecek olan ehliyet
- Nüfus cüzdanı
- İlgili sağlık biriminden alınan heyet onaylı sağlık raporu
- Sabıka kaydı
- Güncel tarihli 1 adet biyometrik fotoğraf
- Kan grubu bilgisi ( eğer kimlik üzerinde yazmıyor ise)
Yenileme işleminde olduğu gibi burada da önce üstte belirtilen adımların takip edilerek randevu alınması gerekir.
Ayrıca yenileme işlemi için de, değişim işlemi için de belirlenen ücretlerin ödenmesi gerekmektedir.