Emniyet Kemeri Nedir?

Emniyet kemeri, herhangi bir ulaşım aracında seyir halindeyken meydana gelebilecek kaza anında kişiyi güvende tutmak amacıyla tasarlanmış bir güvenlik önlemi düzeneğidir. Emniyet kemeri, doğrudan kişinin oturmuş olduğu koltuğa bağlanabilir şekilde tasarlanmıştır. Ani çarpma, takla atma veya yalpalama halinde kişiyi yerinde sabit tutmak amacıyla tasarlanan emniyet kemeri, oldukça eski ve köklü bir teknolojidir. İlk olarak 1903 yılında Fransız mucit Gustave Liebau tarafından tasarlanan emniyet kemeri, yıllar içerisinde teknolojik ve tasarımsal değişimler geçirerek günümüzdeki haline ulaşmıştır. Günümüz araçlarında aktif olarak en çok kullanılmakta olan emniyet kemeri, üç noktalı emniyet kemeridir.

Üç Noktalı Emniyet Kemeri Nedir?

Üç noktalı emniyet kemeri, emniyet kemerinin araca üç farklı noktadan bağlı olduğunu ifade eder. Nokta sayısı ne kadar fazlaysa emniyet kemerinin tutuş gücü ve konforu da aynı oran da değişir. Üç noktalı emniyet kemeri günümüzde en çok kullanılan ve her araçta bulunan emniyet kemeri türüdür. Üç noktalı emniyet kemeri, takılı olmadığı sırada iki farklı uçtan araca bağlı halde bekler. Emniyet kemerinin takılmasına olanak sağlayan uç bölgesi çekilerek araçta bulunan kilit noktasına kenetlendiğinde, emniyet kemeri kişiyi içine alacak şekilde üç noktadan bağlanmış olur. Bu durum meydana geldiğinde kişi omuz, gövde ve bel bölgesinden emniyet kemeri tarafından tutulabilir hale gelir.

Beş Noktalı Emniyet Kemeri Nedir?

Beş noktalı emniyet kemeri, özellikle küçük yaştaki yolcuları korumak amacıyla tasarlanmış yüksek güvenlikli bir emniyet kemeri türüdür. Standart üç noktalı emniyet kemerleri, küçük yaştaki bireyleri sarmak için fazla büyüktür ve vücuda temas noktaları daha azdır. Bu durum, küçük yaştaki bireylerin kemer içerisinden kaymasına ve kemerin işlevini yerine getirememesine neden olabilir. Beş noktalı emniyet kemeri ise bağlı olduğu beş nokta aracılığıyla bireyleri her iki omzundan ayrı ayrı tutar. Buna ek olarak bel ve bacak arasından da tutuş sağlar. Herhangi bir kaza anında beş noktalı emniyet kemeri kullanan birisinin, emniyet kemeri içerisinden kayması mümkün değildir. Beş noktalı emniyet kemerinin sürücü koltuğunda kullanılmamasının sebebi ise konfor ve manevra kabiliyetini azaltmasıdır.

Emniyet Kemeri Ne Demek?

Herhangi bir ulaşım aracında seyir halindeyken meydana gelebilecek bir kaza anında kişiyi oturmuş bulunduğu koltuğa sabitleyen ve kazanın şiddetini azaltmaya yardımcı olan düzeneğe emniyet kemeri denir. Emniyet kemeri ilk olarak 1903 yılında Fransız mucit Gustave Liebau tarafından geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Günümüze kadar çok sayıda geliştirme ve tasarım değişikliğine uğrayan emniyet kemeri, 1959 yılında geliştirilen üç noktalı tasarımıyla en çok tercih edilen haline gelmiştir. Emniyet kemerleri, denetlenen ve kanuni olarak belirlenmiş sistemlere uygun bir üretim sürecinden geçerek üretilir. Emniyet kemerinde; kromlu kalın kösele kayış, keten ve pamuk gibi malzemeler kullanılır. Ayrıca kemerin kilitlenmesini sağlayan özel kilit sistemi ve bu sisteme entegre olan metal aparat da önceden belirlenmiş standartlar ekseninde üretilir.

Emniyet Kemerinin Tarihçesi

Emniyet kemeri ilk olarak 1903 yılında Fransız mucit Gustave Liebau tarafından geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Ancak yaygınlaşması hızlı olmamıştır. İlkel hali sürekli geliştirilerek tasarım farklılıkları ile güçlendirilen emniyet kemeri, icat edildiği tarihten yaklaşık otuz yıl sonra 1930’lu yıllara gelindiğinde Amerika Birleşik Devletleri’nde yalnızca önde gelen doktorlar tarafından kullanılmaya başlandı. O dönemde üretilen araçlarda herhangi bir emniyet kemeri sistemi bulunmuyordu. Bazı hekimlerin araçlarına emniyet kemeri taktırması ile önce tıp dünyasında daha sonra da diğer araç sahiplerinde yayılmaya başlayan emniyet kemeri kullanımı, yüksek talep doğrultusunda araç üreticileri tarafından araca entegre edilmiş hale getirildi. Bu sürecin gerçekleşmesinde en büyük pay, 1953 yılında yayınladıkları bildiriyle araçlarda emniyet kemerinin zorunlu tutulmasını talep eden Colorado Eyaleti Tıp Birliğinindi. 1955 yılı itibariyle ise Kaliforniya eyaleti kanunlarına araç kullanmak için emniyet kemeri takılması zorunluluğu eklendi. Araç üreticileri arasında emniyet kemerini ilk kullanmaya başlayan marka ise günümüzde en güvenli araçlara sahip markalardan biri olarak kabul edilen Volvo’dur.

Emniyet Kemeri Ne İşe Yarar?

Emniyet kemerinin yararları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Çarpma anında kişinin öne doğru savrulmasını veya koltuktan fırlamasını engeller.
• Çarpma etkisini vücudun büyük ve güçlü bölgelerine yayarak azaltır.
• Hayati tehlike oluşturabilecek bölgelerin darbe alma riskini azaltır.
• Aracın takla atması veya savrulması halinde kişinin koltukla bağlantısının kesilmesini engeller.
• Ağır yaralanma riskini %60’a kadar azaltır.
• Çok ciddi ve ölümlü kazalarda kişinin hiç hasar almadan kurtulma oranını %25’e çıkartır. Bu tip kazalardan hiç hasar almadan kurtulma oranı emniyet kemeri takmayan bir kişi için %6’dır.

Emniyet Kemeri Tüpü Ne İşe Yarar?

Emniyet kemeri, temel olarak esnek bir sistemdir. Bunun sebebi, her boy ve kiloya sahip bireyin kullanımına olanak sağlamaktır. Ancak esnek olan doğrudan kemerin kendisi veya hammaddesi değildir. Emniyet kemeri tüpü, kemere bir direnç kazandırmakta ve bireye yapışmasını sağlamaktadır. Ayrıca ani çarpma anlarında bu esnekliğin yok edilerek kişinin kemere sabitlenmesine olanak sağlar.

Emniyet Kemeri Takmanın Avantajları Nelerdir?

Emniyet kemeri takmanın avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Dünyanın pek çok ülkesinde emniyet kemeri takmak yasal zorunluluktur. Emniyet kemeri takmak, trafik cezası yemenin önüne geçer.
• Çok ciddi kazalarda hayatta kalma ihtimalini, hafif ve orta dereceli kazalarda da hasar almadan kurtulma ihtimalini arttırır.
• Çarpma anında çarpmanın etkisinin daha az hissedilmesine olanak sağlar.
• Çarpma anında koltuktan fırlama ihtimalini ortadan kaldırır.
• Sürüş sırasında psikolojik güvence sağlar.

Emniyet Kemeri Çeşitleri Nelerdir?

Emniyet kemeri çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• İki noktalı emniyet kemeri
• Üç noktalı emniyet kemeri
• Dört noktalı emniyet kemeri
• Beş noktalı emniyet kemeri

İki noktalı emniyet kemeri ilk üretilen emniyet kemeridir. Kişiyi iki yerden koltuğa bağlayarak savrulmasını engeller. Ancak bu önlem çoğu zaman yeterli değildir. Çünkü insan bedeninin ergonomik yapısı gereği iki noktalı emniyet kemerinden rahatlıkla kurtulması mümkündür. Ayrıca çarpma anında tüm şiddeti tek bir yere toplayarak ilgili bölgede kesilme veya ezilme meydana getirebilmektedir. Gene de iki noktalı emniyet kemerleri uçak gibi bazı ulaşım araçlarında yalnızca kalkış ve iniş gibi durumlarda kişinin koltukta kalmasına yardımcı olması amacıyla kullanılmaya devam etmektedir. Emniyet kemerleri sürekli geliştirilerek insan vücuduna en uygun şekilde tasarlanmak üzere çalışmalar yapılmıştır. Üç noktalı emniyet kemeri, günümüzde en çok kullanılan emniyet kemeri türüdür. Kişiyi omuz, gövde ve bel bölgesinden tutar. Dört noktalı emniyet kemeri ise her iki omuzdan ve belden tutuş sağlar. Ancak sürüş deneyimi için konforu azalttığı için sürücü koltuğunda tercih edilmez. Beş noktalı emniyet kemerleri ise genellikle küçük yaştaki bireylerin kullanımına uygundur. Dört noktalı emniyet kemerinden farklı olarak beş noktalı emniyet kemerlerinde bacak arasından da tutuş sağlanmaktadır.

Otomatik Emniyet Kemeri Nedir?

Otomatik emniyet kemeri, kendi yuvasına doğru otomatik olarak sarılan emniyet kemeridir. Bu sayede emniyet kemeri çıkartıldığında, koltuk üzerinde herhangi bir kemer malzemesi kalmamış olur.

Emniyet Kemeri Nasıl Hayat Kurtarır?

Araç içerisinde seyir halinde olan bir kişi günümüzde şehir içerisinde 50-70 kilometre, şehir dışında ise 90-120 kilometre arasında hızla ilerlemektedir. Bu hızlarla seyir alan bir otomobilin herhangi bir çarpma durumuyla karşı karşıya kalması, aracın hızı aniden kesilmesine ve araç içindeki kişilerin koltuktan fırlamasına sebep olabilir. Bu noktada emniyet kemeri devreye girerek kişinin koltukla bağının kesilmesine engel olur. Aynı durum aracın takla atması ve benzeri durumlar için de geçerlidir. Buna ek olarak çarpma anında meydana gelen çarpma etkisi, emniyet kemerinin vücudun büyük ve güçlü bölgeleri tutmasıyla pek çok yere yayılır ve en aza indirgenmiş olur. Emniyet kemeri takılmaması halinde, çarpma anında bedenin savrulması, baş bölgesinin araca veya araç camına vurulması hatta araçtan fırlanılması gibi istenmeyen hadiseler meydana gelebilir.

Emniyet Kemeri Takmamanın Cezası Nedir?

Karayolları Trafik Kanunu uyarınca emniyet kemeri takmak yasal bir zorunluluktur. Bu kanuna uymayan sürücü veya yolcular ilgili kanun kapsamında cezalandırılır. 2021 yılı itibariyle Türkiye Cumhuriyet sınırları içerisindeki tüm karayollarında emniyet kemeri takmadan seyir almak 144 TL para cezasıyla cezalandırılır. Ceza ilk 15 gün içerisinde ödenirse, ceza tutarında %25 oranında indirim yapılmaktadır.

Çocuklarda Emniyet Kemeri Takmak Zorunlu mudur?

135 santimetreden kısa olan çocukların araçlarda çocuk koruma sistemleri ile seyir alması gerekmektedir. 135 santimetreden uzun olan çocuklar ise aracın arka koltuğundaki emniyet kemerlerini kullanarak seyir almalıdır. 135 santimetreden kısa çocukların emniyet kemeri yerine çocuk koruma sistemleri ile seyir alması gerekliliğinin sebebi; emniyet kemerinin efektif kullanımı için belirli bir vücut yapısının gerekli olmasıdır. Bu yapıya uygun olmayan türde vücuda sahip bireyler emniyet kemeri içerisinde kolaylıkla savrulabileceğinden emniyet kemeri işlevini yerine getiremez. Bu sebeple boyu 135 santimetrenin üzerinde olan çocukların emniyet kemeri takması zorunludur. 135 santimetreden kısa olan çocuklar içinse çocuk koruma sistemlerinin kullanılarak seyir alınması güvenlik için büyük önem taşımaktadır ancak kanuni yönten herhangi bir zorunluluk taşımamaktadır.

Emniyet Kemeri Hangi Durumlarda Zorunludur?

Emniyet kemerinin zorunlu olduğu durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Ticari olmayan veya yolcu taşımacılığı yapmayan her türlü kara taşıtının sürücüsü emniyet kemeri takmak zorundadır
• Otomobil ve otomobil türünden tescil işlemi gören tüm araçların ön koltuklarında oturan sürücülerin emniyet kemeri takmaları zorunludur

Emniyet Kemeri Takmak Ne Zaman Zorunlu Oldu?

18.06.1986 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyeti’nde her türlü karayolunda emniyet kemeri takma zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluğa muhalefet edenlere yönelik yaptırımlar, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanun’un 78/1-a maddesi ile düzenlenmiştir.

Emniyet Kemerinde Oluşabilecek Arızalar Nelerdir?

Emniyet kemerinde meydana gelebilecek arızalar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Emniyet kemeri tüpünün bozulması.
• Emniyet kemerinin yıpranmış veya bazı yerlerden yırtılmış olması.
• Emniyet kemeri kilidinin tutukluk yapıyor olması veya hiç çalışmaması.
• Emniyet kemerinin herhangi bir yerinin kopmuş olması.

Patlak Emniyet Kemeri Nasıl Anlaşılır?

Emniyet kemerinin tutucu sistemi genellikle hava yastığının sensörlerine bağlıdır. Olası bir çarpma anında bu sensörlerden gelen bilgi ile emniyet kemerinin gaz jeneratörleri ile çalışan tutucu sistemi devreye girer ve kişiyi koltuğa sabitler. Bu gaz jeneratörleri tek kullanımlık olduğu için bir kere patladıktan sonra değiştirilmeleri gerekir. Gaz jeneratörlerinin kullanılabilir durumda olup olmadığı ekrandaki göstergeye bakılarak anlaşılabilir. Hava yastığı veya emniyet kemerine yönelik uyarı ışığı yanıyorsa, emniyet kemeri patlak anlamına gelir. Patlak emniyet kemerlerinin tamir ve onarımı için servise başvurularak gaz jeneratörlerinin yenilenmesi gerekmektedir.

Emniyet Kemeri Neden Sıkışır?

Emniyet kemeri zaman içerisinde çarpma, ani durma, sarsılma, savrulma ve benzeri durumlar nedeniyle iç mekanizmasında meydana gelen aksam bozuklukları sebebiyle sıkışma yapabilir. Bu tip durumlarda emniyet kemerinin onarılması için servise başvurulması gerekmektedir.

Emniyet Kemeri Direnç Atma Nedir?

Herhangi bir kazadan sonra hava yastıkları açılmış ve emniyet kemeri patlamışsa araca ait hava yastığı ışığı uyarı vermeye başlar. Hava yastıklarını yenilemek ciddi bir maliyet gerektirdiği için pek çok sürücü geçici olarak bu durumu erteler. Bunun için direnç atma kullanılır. Sisteme direnç attırılarak aracın dijital beynine sanki hava yastığı aktifmiş gibi sinyal gönderilmesi sağlanır. Bu sayede uyarı ışığı söner. Ancak herhangi bir kaza halinde hava yastığı açılmaz.

Emniyet Kemeri Bozuk Olan Araç Muayeneden Geçebilir mi?

Araç muayenesi sırasında değerlendirmeye alınan hususlardan birisi de emniyet kemeridir. Ön emniyet kemeri sağlıklı çalışmayan, bozuk veya tutukluk yapan araçların muayeneden geçmesi söz konusu değildir. Arka emniyet kemerleri için ise aracın modeli baz alınmaktadır. 2009 modelin üzerindeki araçlar için tıpkı ön emniyet kemerleri gibi arka emniyet kemerleri de kontrol edilmektedir. Modeli 2009 öncesinde olan araçlar için ise arka koltuktaki emniyet kemerleri muayene sırasında etkisizdir.