Araç Sürüş Modları Nelerdir?

Sürüş modu, sürüş deneyimini iyileştirmeyi sağlayan, sürücünün araç seyir isteklerine göre değiştirilebilen araç sistemi seçenekleridir. Farklı yol koşulları, araç kullanımında farklı sürüş karakterlerine ihtiyaç duyulmasını sağlar. Araçların da belirli standartlar etrafında farklı sürüş stilleri vardır ve bu özellikler de aracın yol koşullarına uyum sağlamalarını sağlar. Her bir sürücünün kendine özel araç kullanma stilleri vardır. Bazı sürücüler sportif bir sürüşü tercih ederken, bazıları da konforlu bir sürüşü tercih eder. Teknolojinin ilerlemesiyle araçlar, sürücünün talebine göre çeşitli performans aralıkları sunmaktadır. Motor Kontrol Ünitesi (ECU), aracın motor, şanzıman, süspansiyon, direksiyon ve frenler gibi ana bileşenlerini kontrol eder. Araç farklı sürüş modları için farklı araba dinamiklerine sahiptir. Her bir sürüş modu gaz pedalına bağlı olan gaz kelebeği tepkisini, süspansiyon sertliğini, direksiyon hissini ve yol tutuş kontrolünü de değiştirir. Eski nesil araçlar tek sürüş karakteristiğine sahipti. Sürüş modları ile modern bir araba çeşitli şekillerde kullanılabilir. Örneğin, dört sürüş moduna sahip bir araba, sürücüye dört farklı arabanın performansını bir arada verecektir.

1. Off-Road

Dik yokuşlu eğimlerde, zor arazide veya kötü bir yüzeyde sürerken aracın çekişini artıran uyarlanmış araç sürüş modudur. Aracın bu moddayken düşük hızlarda kullanılması, 40 km/sa geçmemesi tavsiye edilir. Sürücü, gaz pedalını kullanarak hızı kontrol eder. Gaz pedalı serbest bırakıldığında, araç yokuş eğimine bağlı olmadan ve freninin kullanılmasına ihtiyaç kalmadan yavaşlamaya başlar. Fonksiyon çalışırken fren lambaları açık tutulur. Sürücü, fren pedalını kullanarak istediği zaman fren yapabilir ve emekleme hızını azaltabilir veya aracı durdurabilir. Hız aşılırsa arazi modu devre dışı bırakılır. Off road modu, halka açık yollarda kullanılmak üzere tasarlanmamıştır. OFF ROAD moduna sahip olan araçlara Volvo XC 90, Range Rover, Skoda Kodiaq ve Tesla Model Y örnek olarak verilebilir. 

2. Dynamic

Sport moduna benzerlik gösteren DYNAMIC modu da performans sürüşü için idealdır. Motor, gaz pedalı hareketlerine anında tepki verir ve direksiyon dinamiktir. Süspansiyon kontrolü daha serttir ve otomatik vitesli araçlarda daha yüksek motor devirlerinde vites değiştirir. DYNAMIC mod seçeneği olan araçlara Audi A4, Range Rover Sport ve V8 motor tipine sahip çoğu araç örnek olarak gösterilebilir.

3. Comfort

COMFORT modu aracın günlük sürüş deneyiminde kullanılan ideal moddur. Araç çalıştığında normalde Comfort modundadır ve Başlat/Durdur tuşu etkindir. Araç comfort modundayken sürüşün konforlu bir sürüş deneyimi vermesi, direksiyon tutuşunun hafif olması, amortisörün yumuşak olması ve aracın gövde hareketlerinin akıcı olması anlamına gelir. Motor sesi daha az belirgin olacaktır. COMFORT moduna sahip araçlara Kia Rio, Renault Megane RS, Fiat 500 ve Volkswagen Golf örnek olarak verilebilir.

4. ECO

ECO sürüş modu, aracın daha enerji tasarruflu haline gelmesi ve çevre dostu (eco-friendly) sürüş deneyimi için tercih edilir. Vites değiştirme noktalarını sıkılaştırarak ve gazı azaltarak aracın ulaşabileceği en iyi yakıt verimliliğini sağlar. Hem şehir içi hem şehirler arası yollar için uygundur. Aracın hızıyla esnek davrananlar veya aracı hızlı hızlandırmak isteyenler için eco modu doğru bir tercih değildir. Sürücünün gösterge ekranında yakıt tasarrufunu optimize eden ve sürüşü kolaylaştıran bir Eco gösterge paneli bulunur. ECO moduna günümüzde çoğu araç sahip olup örnek vermek gerekilirse Mercedes Benz C serisi araçları, Nissan Qashqai, Ford Fiesta, Toyota Corolla ve Honda CR-V olarak verilebilir.

5. Slippery (Kaygan Yol Modu)

Kaygan zemin aracın çekiş hakimiyetini azalttığı için ıslak ve buzlu yollarda kayma tehlikesi oluşur. Slippery (kaygan) mod, süspansiyonu sıkılaştırarak ve gücü her iki aksa eşit şekilde dağıtarak karlı ve buzlu koşullarda ek çekiş sağlar, aracın kayma tehlikesini azaltır. Araç kaygan moda geçtiğinde, ıslak ve kaygan yollarda daha az çekiş gücü olduğundan sürücü kontrolünü en üst düzeye çıkarır. Ford Puma, Volkswagen Tiguan ve Renault Kangoo slippery moda sahip araçlara örnek olarak verilebilir. 

6. Snow (Kar Modu)

Snow (kar) modu aracınız karlı yollarda daha rahat gitmesini sağlamak için vardır. Aracın tepkisini sağlamlaştırır, direksiyon ve gaz hareketlerini daha doğrudan hale getirir. Aracın süspansiyon ayarları daha sıkı hale gelerek aracın daha yüksek hızlarda daha düz bir şekilde viraj almasına yardımcı olur.  Arabanız ayrıca size daha iyi çekiş ve kontrol sağlamak için farklı vites değiştirme düzenlerinde çalışacaktır. Otomatik şanzımanlı araçlar snow modundayken, aracın dengede kalması için en yüksek viteste sürüş gerçekleştirilecektir, bu daha az tork ve dolayısıyla hız yapıldığında tekerleklerinizin patinaj yapma olasılığının azalması anlamına gelir. Snow moduna sahip araçlara Ford F-150, BMW X5, Audi R8 ve Toyota RAV4 örnek olarak gösterilebilir.

7. Sport

Sport Modu, Eco Modu’nun tam tersi etkisini elde etmek için sürüş ayarlamaları yapar. Araç Spor Moduna geçerek, direksiyona ağırlık bindirir, daha agresif bir hızlanma tepkisi başlatır ve vites değiştirme noktalarını yeniden eşleştirir, böylece araba vitesleri daha uzun süre tutar ve optimum tork performansını ve yüksek devirleri korur. Bu modu genellikle araçtan optimum performans isteyen, dinamik sürücüler kullanılır. Bu modu seçerken sürücü aracın yakıt tüketim verimliliğini göz ardı etmiş olur. 2018 BMW 5 Serisi gibi uyarlanabilir süspansiyonlara sahip araçlar, daha sert bir sürüş ve daha iyi viraj alma sağlamak için süspansiyon ayarlarını da değiştirebiliyor. Sport moduna sahip araçlara örnek vermek gerekilirse Volkswagen Golf, Honda Civic, Nissan Juke ve Ford Fiesta olarak verilebilir.

8. Kişiselleştirilmiş

Kişiselleştirilmiş sürüş modunda, sürücüler sürüş tercihlerini kendi isteklerine göre ayarlayabilirler. Sürücü, diğer modlardaki favori özelliklerini bu moda yerleştirebilir. Tercih ettiği zaman bu özellikleri istediğine uyacak şekilde yeniden uyarlayabilir. Yine de güvenli ve konforlu bir sürüş sağlamak için kişiselleştirme kombinasyonlarında bazı sınırlamalar vardır. Kişiselleştirilmiş sürüş modu, konfor, yakıt verimliliği ve performansın sürücü bazlı dengeyi bulmak için özellikleri ayarlamaya imkan sağlar. Kişiselleştirilmiş sürüş modunda sahip araçlara Kia Stinger, MULTI-SENSE özelleğine sahip Renault Capture ve iDrive teknolojine sahip BMW araçlar örnek olarak verilebilir.

Sürüş Modları Tarihi

Üreticilerin hepsi kendilerine has, farklı bir yaklaşım benimsediğinden, farklı sürüş modlarının başlangıcını belirlemek zor olabilir. Bununla birlikte, birçoğu, kökenlerin, ekstra vites kolunu kullanarak dört tekerlekten çekiş seçeneklerini değiştirmenize olanak tanıyan farklı “sürüş modları” imkanını ilk sunan araçların Land Rover’larda yattığı iddia edilebilir. Farklı sürüş modlarının daha modern seçenekler sunması, daha gelişmiş işletim sistemlerinin geliştirilmesi sayesinde, bir düğmeye dokunarak sürüş modunu değiştirmeye olanak tanır.

Artık araçlarda bulunan birçok yeni özellik gibi, farklı sürüş modları seçeneği de önce lüks ve üst düzey marka ve model araçlarda sunuluyordu. Yavaş yavaş bu teknoloji daha yaygın modellere girdi ve birçok mevcut araçta ortak bir özellik haline geldi.