İkinci El Araba Alım Satımı Nasıl Yapılır?

satılık arabalar

İkinci El Araba Alım Satımı Nasıl Yapılır?

Günümüzde araç fiyatlarının ciddi bir oranda artış göstermesine bağlı olarak pek çok potansiyel alıcı, ikinci el araba alımına yönelmiş durumda. İkinci el arabalara artan ilginin bir diğer sebebi ise, ikinci elde garanti olanaklarının sunulmasıdır. Sıfır bir araba ile aralarında ciddi fiyat farkı bulunan ikinci el arabalar, az kullanılmış ve neredeyse sıfırı kadar sağlıklı seçeneklerle de bulunabiliyor. Bu duruma paralel olarak potansiyel alıcılar, ikinci el araçlara rağbet göstermekte ve çok daha uygun bir fiyata garantili ve sağlıklı bir araç sahibi olmayı arzu etmektedir.

İkinci el araba alım satımı yapmak, ciddi yasal süreçler gerektiren bir iştir. Hem herhangi bir maddi kayıp yaşamamak hem de alım satım işlemini en güvenli şekilde gerçekleştirebilmek için son derece dikkatli olunması gerekmektedir. İkinci el araba alım satımı, yalnızca arabayı satışa çıkarmak veya satıştaki bir arabaya talip olmakla bitmiyor. Aksine süreç bu aşamadan sonra başlıyor. İkinci el araba alım satımı işlemlerinde pek çok belge ve evrak düzenlemesinin yanı sıra birçok kontrol yapılması gerekmektedir. Satın alınması planlanan aracın yasal belge ve evraklarının özenle incelenmesi, ilgili araca ait trafik kayıtlarının kontrol edilmesi ve alım satım işlemlerinin noter huzurunda yapılması son derece önemlidir. Tüm bu sürelerin yanı sıra satın alınması planlanan ikinci el aracın Motorlu Taşıtlar Vergisi, muayene bilgisi ve trafik cezası bilgilerinin incelenmesi de elzemdir. Vergi borcu olan herhangi bir aracın yasal yönden satış işleminin gerçekleşmesi olanaksızdır. Bu gibi durumlarda herhangi bir mağduriyet yaşamamak için alıcının son derece dikkatli olması gerekmektedir. 

İkinci El Araba Satarken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

İkinci el araba satarken herhangi bir mağduriyet yaşamamak için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bu hususlara dikkat etmeden araç satışı yapmaya çalışan pek çok kişi, çeşitli dolandırıcılık yöntemleriyle karşı karşıya kalabilir ve büyük mağduriyetler yaşayabilir. Bu sebeple ikinci el araba satarken, tıpkı alırken olduğu gibi dikkatli olunması gerekmektedir. İkinci el araç satışı yaparken dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

  • Notere gitmeden önce para mutlaka bankada saydırılmalıdır. Yüksek meblağları el ile sayması oldukça zordur ve hata payı yüksektir. Noter gibi kalabalık ve stres yoğunluğu yüksek bir ortamda bu işlemin yapılması hata payını daha da arttıracaktır. Ayrıca olası bir sahte paranın tespit edilmesi mümkün olmayacaktır. Notere gitmeden önce paranın bankada saydırılması, hem sahte para olma olasılığını ortadan kaldıracak hem de paranın tam olduğundan emin olunmasını sağlayacaktır.
  • EFT ile ödeme yapmak isteyen bir alıcı olması durumunda, aracın devredileceği isim ile parayı EFT eden ismin aynı olduğuna dikkat edilmelidir. Aksi durumda, parayı EFT ile gönderen isim çeşitli hak taleplerinde bulunabilir.
  • EFT ile gönderimlerde paranın hesaba tamamen geçtiği ve çekilebilir halde olduğundan emin olunmalıdır. Bazı durumlarda isimler üzerinde yapılan çeşitli kasti küçük yanlışlıklar veya geç EFT gibi yöntemlerle EFT edilen paralar iptal edilebilmektedir. Bu durumlarla karşı karşıya kalmamak için, paranın kesin olarak hesapta olduğundan ve herhangi bir şekilde geri çekilemeyeceğinden emin olunmalıdır. Emin olmak için ilgili bankanın müşteri hizmetlerinden bilgi alınabilir.
  • Araç karşılığında talep edilen para alınmadan, aracın devir işlemi kesinlikle yapılmamalıdır. Noter huzurunda gerçekleştirilecek alım satım işlemi sırasında, paranın satıcı tarafından alınıp alınmadığı noter tarafından da sorulmaktadır. Parayı almadan veya gelecek bir tarihte almak için anlaşmak suretiyle kesinlikle noter huzurunda paranın alındığına dair beyan verilmemelidir.
  • Çek ile satış işlemlerinde, çeki imzalayan kişi ile araç devrinin yapıldığı kişinin aynı olmasına dikkat edilmelidir. Başka birisinin çeki ile yapılan ödemelerin riskli olduğu bilinmelidir.
  • Senet ile satış işlemlerinde, senedin bizzat alıcı tarafından imzalandığından emin olunmalıdır. Ayrıca senet ile satış işlemlerinde araca rehin konulması, sonradan oluşabilecek herhangi bir mağduriyeti önleyebilir. Mülkiyet hakkının saklı tutulması suretiyle araca konulacak bir rehin, senedin ödenmemesi halinde satıcı taraf için herhangi bir mağduriyetin ortaya çıkmasını önleyecektir.

İkinci El Araç Satımında Araç Değerini Düşüren Faktörler Nelerdir?

İkinci el araç satışı yapılırken, araç değerini pek çok farklı faktöre göre kaybedebilir. İkinci el araç satımında araç değerini düşüren faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

  • Aracın kat ettiği mesafenin çok yüksek olması.
  • Araç içerisinde orijinal olmayan parça bulunması.
  • Araç üzerinde çizik veya hasar olması.
  • Aracın tamamının veya bir bölümünün boyanmış olması.
  • Aracın çok fazla el değiştirmiş olması.
  • Araç içerisinde bozuk veya işlevsiz parça bulunması.

İkinci El Araçların Piyasa Değeri Nasıl Öğrenilir?

İkinci el araçların piyasa değerinin doğru bir şekilde tespit edilebilmesine olanak sağlayan bazı yöntemler mevcuttur. Bunlardan en güvenlisi, aracı bir oto ekspertize kontrol ettirmek olacaktır. Oto ekspertiz, aracı pek çok hususta değer tespitine tabi tutar. Bu kontrollerin eksiksiz ve en doğru şekilde yapılabilmesi için işinde uzman bir oto ekspertizin aracı görmesi gerekmektedir.

İkinci el araçların piyasa değerlerini, araç sahipleri kendileri de tespit edebilirler. Ancak bunu yapabilmek için araç hakkında çok sayıda bilgiye sahip olmak gerekmektedir. Bu bilgiler eksiksiz ve net bir şekilde biliniyorsa, online araç değerleme sitelerindeki yazılımlar kullanılarak aracın değeri doğruya en yakın şekilde tespit edilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, yazılımların araçla ilgili sormuş olduğu sorulara eksiksiz ve doğru cevap verilmesidir. Yanlış bir cevap veya eksik bir bilgi, aracın değerinin yanlış bir şekilde tespit edilmesine yol açabilir.

İkinci el araçların piyasa değerini öğrenmek için en güvenilir sitelerden biri Arabam Kaç Para sitesidir. Bu site üzerinden araç değerleme işlemi yapılırken, kullanıcıdan araçla ilgili pek çok bilgi istenir. Bu bilgilerin başında; aracın markası, modeli, üretim yılı, kilometresi (kat ettiği mesafe), tramer durumu, aracın tipi, vites türü, yakıt türü ve araç parçalarının orijinallik durumu gibi bilgiler gelmektedir.

İkinci El Araba Alım Satımı Nasıl Yapılır?, Araç Değerlemenin En Güvenilir Yolu

Araç Satışında Noter İşlemleri Nasıl Yapılır?

İkinci el araç satışı yapılırken, alıcı ve satıcı tarafların noter huzurundaki işlemlerinin tamamlanmasının ardından devir işlemi tamamlanmış olur. Araç satışının başarılı bir şekilde tamamlanabilmesi için noter huzurunda izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.  

  • Araca ait olan tüm evrak ve belgeler, satıcı tarafından notere teslim edilmelidir.
  • Söz konusu aracın satışının yapılmasına engel bir durum olup olmadığı noter tarafından tespit edilmektedir.
  • Noter tarafından hem alıcı hem de satıcıdan geçerli bir kimlik belgesi talep edilir. Kimlik belgesi, üzerinde TC kimlik numarası barındırıyor olmalıdır. 
  • Noter satış sözleşmesi hem alıcı hem de satıcı tarafından ad, soyad ve GSM numarası bilgileri yazılmak suretiyle imzalanır.
  • Sözleşmenin imzalanmasının akabinde, alıcı taraf noter içerisinde bulunan vezneye noter hizmet ödemesini gerçekleştirir. Bu işlemin ardından alıcı taraf, ilgili aracın geçici ruhsatını alabilir. 
  • Araç ücretinin tahsil edilmesi işlemi, noter satış sözleşmesinin imzalanmasından daha önceki bir zamanda yapılmalıdır. Zira noter satış sözleşmesinin imzalanmasının ardından, araç ücretinin tahsil edilmesi hususunda meydana gelebilecek bir problemde satıcı mağdur olabilir. Araç satış sözleşmesinin imzalanmasının akabinde alıcı tarafından veznede yapılan işlemlerin ardından ilgili aracın alıcının üzerine geçeceği bilinmelidir.
  • Noterde satış işlemlerinin gerçekleştirildiği sırada bir satış sözleşmesi hazırlanır. Bu sözleşme hem noter hem alıcı hem de satıcı tarafından ayrı ayrı imzalanır. Satış işleminin gerçekleşmesi, bu sözleşmenin imzalanmasının ardından vuku bulur. Hemen akabinde bir ay süre ile geçerliliği bulunan tescile ilişkin geçici belge, noter tarafından düzenlenir. Bu belgenin aslı, bir aylık süre içerisinde alıcının adresine postalanmaktadır.
  • İkinci el araç satışı esas olarak bir araç devir işlemidir. Dolayısıyla araç satışının yanı sıra devir işlemi de mevcuttur. Bu işlem sırasında ibraz edilmesi gereken belgeler; ilişik kesme belgesi, noter satış belgesi, sigorta poliçesi, vergi numarası, tescil belgesi ve plaka bilgisidir. Aracın başka bir şehre taşınması gibi bir durum söz konusu ise bu belgelerden ayrı olarak şehirlerarası trafik soruşturma yazışmalarına gelen cevap da hazır bulundurulmalıdır. 
  • Aracı satın alan yeni sahip, en geç on günlük bir süre içerisinde zorunlu trafik sigortası yaptırmak durumundadır. 

2021 Noter Araç Satış Masrafı Ne Kadar?

Yapılan son yasal düzenlemelerle birlikte, 2021 yılı itibariyle araç satışı sırasında notere ödenmesi gereken tutar 301 TL olarak belirlenmiştir.

Araç Satış Sözleşmesi Nasıl Doldurulur?

Araç satış sözleşmesi içerisinde; plaka, cins, marka, tip, model, renk, motor numarası, şase numarası, tescil tarihi, ruhsat sahibinin adı soyadı ve adresinin yanı sıra alıcı ve satıcı tarafların adı, soyadı, adresi, GSM numarası ve TC kimlik numarası yer alır. Bu bilgilere ek olarak araç satış sözleşmesi içerisinde; aracın satış bedeli, varsa alınan kapora, peşinat ve kalan miktar bilgileri de bulunur.

Araç satış sözleşmesi doldurulurken, tüm bilgilerin doğru girildiğine büyük önem gösterilmelidir. Özellikle de şase numarası, motor numarası veya TC kimlik numarası gibi önemli bilgilerin yanlış girilmesi çeşitli problemlerin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Ayrıca noter tarafından onaylanmayan harici satış sözleşmeler adi sözleşme olarak tanımlanır. Adi sözleşmeler, noter tarafından onaylı olmadıkları sürece geçerli değildir. Dolayısıyla alacaklı taraflar bu gibi adi sözleşmelerle hak iddia edemezler.

Araba Satışı Sırasında Gerekli Belgeler Nelerdir?

Araba satışı sırasında tüm aşamalarda dikkatli olmak ve gerekli tüm belgelerin doğru bir şekilde temin edildiğinden emin olmak gerekir. Araba satışı için gerekli belgeler, hem satıcı hem de alıcı için sorunsuz bir devir işlemi gerçekleşebilmesi için şarttır. Araba satışı sırasında gerekli olan belgeler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

  • TC numarası bulunduran kimlik
  • Vergi ilişik kesme belgesi
  • Tescil ve trafik belgesi
  • Plaka numarası
  • Vergi numarası
  • Noter satış belgesi
  • Trafik sigortası poliçesi
  • İşlemler vekil tarafından yapılacaksa vekâletname

Araç Satışında Para Transferi Nasıl Yapılmalı?

Araç satışı sırasında para transferinin sağlanmasında pek çok yöntem kullanılabilir. Bu yöntemler; nakit ödeme, EFT yoluyla ödeme, çek ile ödeme veya senet ile ödeme şeklinde sıralanabilir. Ödeme yöntemleri içerisinde en güvenlisi her zaman nakit ödemedir. Ancak nakit ödeme sırasında bile sahte veya eksik para olasılığına karşı dikkatli olunmalıdır.

Nakit ödeme, günümüzde hala en güvenli ödeme yöntemi olarak geçerliliğini korumaktadır. Nakit ödemede dikkat edilmesi gereken tek husus paranın sahte olmaması veya eksik bir miktar almamaktır. Bunun için bir bankaya giderek para saydırılabilir ve varsa eksik meblağ veya sahte para tespit edilebilir. EFT yoluyla ödeme de diğer bir para transfer yöntemidir. EFT ile kabul edilen ödemelerde, parayı EFT yapan kişi ile arabayı satın alan kişinin aynı kişi olduğundan emin olunmalıdır. Araba devrini üzerine geçirecek olan kişiden daha farklı bir kimseden EFT kabul edilmemelidir. Ayrıca paranın hesaba geri çekilemeyecek bir şekilde geçtiğinden emin olunmalıdır. Çek ve senetle ödeme yöntemlerinde de, çeki veya senedi imzalayan kişinin arabayı devir alan kişi olduğundan emin olunmalıdır. Ayrıca senetle yapılan ödemelerde, senedin ödenmemesi ihtimaline karşılık olarak mülkiyet hakkının saklı tutulması koşuluyla araca rehin konulmalıdır.

İkinci El Araba Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

İkinci el araba alırken dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

  • Aracın bugüne kadar kaç kere el değiştirdiği bilinmelidir.
  • Aracın gerçek sahibi bilinmelidir ve rızası olduğundan emin olunmalıdır.
  • Aracın fiziki durumu detaylı bir şekilde incelenmelidir. 
  • Aracın motor durumu ve mekanik aksamları detaylı bir şekilde incelenmelidir.
  • Araç lastiklerinin durumu kontrol edilmelidir.
  • Aracın kat ettiği mesafe bilinmelidir.
  • Aracın hasar kaydına bakılmalıdır.
  • Araca ait yedek anahtar ve ekipmanlar hakkında bilgi istenmelidir.
  • Araca ait resmi kayıtlar gözden geçirilmelidir.
  • Araç değerleme yapılmalıdır.
  • Mümkünse araca oto ekspertiz yaptırılmalıdır.